شهرستان ساوجبلاغ در حال حاضر شامل بخش های مرکزی (به مرکزیت هشتگرد) و چندار (به مرکزیت کوهسار) می‌باشد.
-
بخش مرکزی
- دهستان سعیدآباد
- دهستان هیو
شهرها: هشتگرد و شهر جدید مهستان و گلسار.
-
بخش چندار
- دهستان برغان
- دهستان چندار
- دهستان قاسم آباد بزرگ (طایفه تک فلاح )
شهر: کوهسار
ساوجبلاغ شامل مناطق مختلفی است که تعدادی از این مناطق دارای روستاهای قدیمی و تاریخی هستند.
از مهم‌ترین ویژگی‌های این شهرستان می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- منطقه کوهستانی: بخش‌هایی از این شهرستان در دامنه‌های کوه‌های البرز واقع شده است که به دلیل زیبایی طبیعی و آب و هوای مطلوب، جذابیت زیادی برای گردشگران دارند.
- حوضه‌های آبریز: این شهرستان دارای منابع آبی خوبی است که شامل رودخانه‌ها و چشمه‌ها می‌شود، که باعث رونق کشاورزی در روستاها گردیده است.
تراکم جمعیتی شهرستان ساوجبلاغ
ساوجبلاغ یکی از شهرستان‌هایی است که در سال‌های اخیر رشد جمعیتی قابل توجهی داشته است.
این رشد جمعیت در اثر توسعه زیرساخت‌ها، نزدیکی به تهران، و جاذبه‌های طبیعی منطقه رخ داده است.
روستاهای این شهرستان به دلیل نزدیکی به پایتخت و ایجاد امکانات و تسهیلات جدید، تبدیل به مناطقی برای مهاجرت روستاییان به شهر و نیز
سکونت خانواده‌های شهری شده‌اند.
در سال‌های اخیر برخی از روستاهای ساوجبلاغ به دلیل تغییرات اجتماعی و اقتصادی به شهر تبدیل شده‌اند، در حالی که برخی از
روستاها به لحاظ جمعیتی رشد کرده‌اند و تبدیل به مناطق نیمه‌شهری با تراکم جمعیتی بالا شده‌اند.
رشد و تغییرات در روستاها
رشد و تغییرات روستایی در ساوجبلاغ بیشتر ناشی از این عوامل است:
- مهاجرت به روستاها: با توجه به شرایط اقتصادی و جوی، بسیاری از افراد به دنبال زندگی در مکان‌های آرام تر و با هزینه‌های پایین تر از تهران به روستاهای ساوجبلاغ مهاجرت کرده‌اند.
- توسعه گردشگری: روستاهای این منطقه به دلیل طبیعت بکر و جاذبه‌های گردشگری خود، مانند دره‌ها، چشمه‌ها و کوه‌ها، مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار گرفته‌اند.
- توسعه زیرساخت‌ها: افزایش سرمایه‌گذاری در بخش‌هایی چون جاده‌ها، برق، آب، بهداشت، و ارتباطات در این روستاها باعث شده تا شرایط زندگی برای ساکنان بهبود یابد.
- کشاورزی و دامپروری: بسیاری از روستاهای ساوجبلاغ هنوز به کشاورزی و دامپروری وابسته‌اند. این بخش‌ها به ویژه در تولید محصولات کشاورزی مانند گیاهان زراعی، میوه‌جات و محصولات
دامی نقشی اساسی دارند.
روستاهای بخش مرکزی
- خور
- سیفدارک
- شلمزار
- عرب آباد
- فشند
- هيو
- کارخانه سیپورکس
- چشمه کان
- احمد آباد اعتماد
- الدوله
- آران
- اسماعیل آباد
- ایقر بلاغ
- تهران دشت
- حاجی آباد
- حسین آباد
- حسین آباد، کوشک زر
- رضا آباد صوفیان
- سرخاب
- سعید آباد
- سلطان آباد آران
- سیف آباد بزرگ
- سیف آباد خالصه
- عباس آباد بزرگ
- عباس آباد کوچک
- قاسم آباد آقا
- قاسم آباد بزرگ
- قره قباد
- قنبر آباد
- درخشانیه
- شرکت چینه
- کرگلین
- نمکلان
- ینگی امام
روستاهای بخش چندار
- آجین دوجین
- آردهه
- ازنق
- اسکول دره
- بانوصحرا
- چندار
- خوروین
- دوزعنبر
- سفیداران
- سیبستان
- سیرود
- شنده
- قلعه چندار
- کردان
- گلین رود
- ولیان
- وشکین
- هرجاب
- آغشت
- امین آباد
- باغبان کلاچی
- برغان
- بریان چال
- تکیه آغشت
- جلنگدار
- حسین آباد
- سرهه
- سنج
- سیاه کردان
- سیباندره
- طالیان
- علاقبند
- وامکوه
- ورده
- صومعه کردان
چالش‌ها و فرصت‌ها
با وجود این رشد و تغییرات، این شهرستان با چالش های مختلفی نیز روبه رو است.
از جمله این چالش‌ها می‌توان به:
- تراکم جمعیتی در برخی از روستاها: به دلیل مهاجرت و توسعه نامتناسب، برخی روستاها دچار مشکلاتی چون فشار بر منابع طبیعی و زیرساخت‌ها شده‌اند.
- پایین بودن سطح خدمات در بعضی از روستاها: با وجود توسعه برخی روستاها، هنوز در برخی مناطق به ویژه در نقاط دورافتاده تر خدمات پایه مانند بهداشت، آموزش و حمل و نقل کافی نیست.
با این حال، شهرستان ساوجبلاغ به دلیل موقعیت استراتژیک خود و منابع طبیعی غنی، همچنان پتانسیل زیادی برای رشد و توسعه دارد.
اگر این رشد به صورت متوازن و با توجه به نیازهای زیست‌محیطی و اجتماعی باشد، می‌تواند به یکی از قطب‌های گردشگری و کشاورزی
تبدیل شود.
منابع:
۱- عزیزی،علیرضا. جغرافیای ساوجبلاغ، ۱۳۸۶.
افزودن دیدگاه